Het water van onze rioolwaterzuiveringen stroomt straks niet enkel meer via beken naar de Maas. Als het aan ons ligt, wordt het ook ingezet om grondwater aan te vullen én aangeboden aan de landbouw en industrie. Dat staat in onze nieuwe afvalwaterstrategie. ,,We verwachten 30 miljard liter per jaar aan te kunnen bieden. Wie wil?”
We komen met een nieuwe afvalwaterstrategie, omdat het schoonmaken van rioolwater steeds moeilijker wordt én water tegelijkertijd schaarser wordt. Vroeger was de riolering vooral bedoeld voor huishoudelijk afvalwater. Oftewel: water dat thuis door het doucheputje en de wc stroomt. Tegenwoordig lozen ook tienduizenden bedrijven hun afvalwater op het riool en stroomt er veel regenwater in. Al dat water komt uiteindelijk terecht bij een rioolwaterzuivering, waar het zo goed mogelijk wordt schoongemaakt en wordt teruggegeven aan de natuur.
‘De sprong voorwaarts’
,,Het zuiveren wordt moeilijker, door stoffen als microplastics, medicijnresten, schoonmaakmiddelen, bestrijdingsmiddelen en PFAS. De huidige zuiveringsinstallaties kunnen deze stoffen niet goed verwijderen, waardoor ze met het gezuiverd afvalwater in onze beken en uiteindelijk in de Maas terechtkomen”, zegt Suzanne de Zoeten, lid van ons dagelijks bestuur. ,,Dat is slecht voor het waterleven en alle functies die ons water heeft: van recreatie, beregening tot bron voor drinkwater. Daarom nemen we in de nieuwe afvalwaterstrategie de sprong voorwaarts en werken we aan de nieuwe waterfabriek voor schoner en herbruikbaar water.”
Van afvalwater naar waterfabriek
Op korte termijn zetten we in op het verdergaand verwijderen van nutriënten en medicijnresten uit afvalwater door extra te zuiveren op alle zeven rioolwaterzuiveringen. Dit is belangrijk om te kunnen voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) en de net herziene Richtlijn Stedelijk Afvalwater.
Daarna willen we zo’n 30 procent van het kostbare schoongemaakte zoete water nóg verder zuiveren, zodat het kan worden ingezet als bron voor de aanvulling van grondwater en als lokaal proceswater voor landbouw en industrie. Dit helpt de gevolgen van de toenemende droge zomers aan te pakken. In pilots wordt gekeken hoe dat vorm krijgt. Geïnteresseerden kunnen zich nu al melden.
,,Onze zuiveringsinstallaties worden zo echte waterfabrieken, waarbij we op termijn zelfs streven naar drinkwaterkwaliteit. We investeren in een circulaire waterketen, waarbij we kostbaar gezuiverd water niet lozen, maar juist inzetten voor ons verdrogende gebied. Water wordt namelijk steeds schaarser”, stelt De Zoeten. ,,Ons aanbod is 30 miljard liter per jaar oftewel 200 miljoen badkuipen vol: wie heeft interesse?”
Zuivering van de toekomst
In de nieuwe afvalwaterstrategie constateren we dat er in de toekomst waarschijnlijk een heel nieuwe manier van water zuiveren nodig zal zijn. Het waterschap gaat daar onderzoek naar doen, samen met het kenniscentrum STOWA in het onderzoeksprogramma ‘Zuivering van de toekomst’.
Daarbinnen wordt een compleet nieuw zuiveringsconcept ontwikkeld, dat afvalwater tot herbruikbaar water zuivert met oog voor energieverbruik, duurzame energieopwekking, het gebruik en de terugwinning van grondstoffen en het vermijden van emissies van broeikasgas. Daarvoor wordt bijvoorbeeld gekeken naar verschillende (combinaties van) nieuwe fysisch-chemische technieken. De Zoeten: ,,Deze stap vergt denkkracht en lef. We hopen met de kennis van zoveel mogelijk waterschappen hier samen in op te trekken. En roepen anderen ook op om zich aan te sluiten.”
Duurzaamheid en slimme samenwerking
We streven naar het verduurzamen van het zuiveren van afvalwater door energie, grondstoffen en water terug te winnen. Dit doen we in nauwe samenwerking met gemeenten en de slibverwerker. Met slib wordt bijvoorbeeld biogas gemaakt en met de slibverwerker lopen er al vergevorderde onderzoeken om fosfaat terug te winnen.
Met gemeenten werken we samen om slimmer gebruik te maken van de bufferruimte in het rioolstelsel en om probleemstoffen in afvalwater op te sporen. De verdere verduurzamingsstappen, die op basis van de nieuwe afvalwaterstrategie mogelijk worden, zullen dit najaar worden uitgewerkt in de update van de routekaart naar een Energieneutraal, klimaatneutraal en circulair waterschap Aa en Maas.