De bui van Limburg in 2021 was aanleiding voor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat alle waterschappen te vragen in kaart te brengen wat in hun werkgebied het effect zou zijn van zo’n enorme regenbui. Hiervoor zijn zogenaamde bovenregionale stresstesten (BRS) uitgevoerd waar waterbeelden uit voort zijn gekomen. Uit deze beelden blijkt dat ook grote delen van ons werkgebied overstromen. De volgende stap is, bepalen wat nodig is om de risico’s op overlast en schade zoveel mogelijk te beperken.
“Alle risico’s op wateroverlast voorkomen is niet mogelijk, we kunnen ons wel zo goed mogelijk voorbereiden.” stelt Mario Jacobs dijkgraaf van waterschap Aa en Maas. “De weersextremen worden groter, en daarmee ook de kans op wateroverlast. Hier moeten we mee leren leven. Deze nieuwe waterbeelden helpen ons keuzes maken waar maatregelen écht nodig zijn en welke dat dan moeten zijn.”
Effect van waterbom groot
Ja, we wonen en werken nog steeds in de best beschermde Delta van de wereld, maar de waterbom op Limburg en recente rampen in Valencia, Zuid-Frankrijk en Zuid-Duitsland laten zien dat de kans dat zo’n extreme bui op een andere plek valt reëel is. Wateroverlast drukt zwaar op de materiele en financiële balans maar minstens zo zwaar is de sociale ontwrichting. Huizen worden onbewoonbaar, belangrijke wegen zijn door de waterdiepte langere tijd onbegaanbaar voor hulpdiensten, en voorzieningen zoals elektriciteit en internet vallen uit. Maar ook de duur dat het water blijft staan zorgt voor problemen.
Bovenregionale stresstesten
De bovenregionale stresstesten helpen om nu maatregelen voor te bereiden die wij en onze partners kunnen inzetten bij crisissituaties. Zodat als het misgaat we overlast en schade kunnen beperken, want helemaal voorkomen is niet mogelijk. In kaart is gebracht wat er gebeurt als er 200 millimeter regen valt in twee dagen tijd. Om een idee te geven: dat is zo’n kwart van de regen die normaal in een jaar in ons werkgebied valt. Daarbovenop hebben we ook andere scenario’s doorgerekend, zoals een nog grotere (piek)bui, immers het klimaat verandert nog sneller dan is voorspeld. Ook is de situatie van 200 mm in combinatie met een hoge waterstand op de Maas is bekeken. Want als de Maas hoog staat, kan er geen extra water uit de zijrivieren op gepompt worden.
Werken aan waterweerbaarheid
Ondanks dat we de gevolgen van een ‘waterbom’ niet kunnen voorkomen, zijn we continue bezig ons werkgebied zo waterweerbaar mogelijk te maken. Waarbij we zo goed mogelijk zijn voorbereid op extreem natte èn droge tijden. Meer ruimte voor water is één van de sleutels. Het waterveiligheidsproject Meanderende Maas is hier een goed voorbeeld van, gericht op het geven van meer ruimte aan de Maas aan zowel de Gelderse als de Brabantse kant. En ook met het programma Hoogwateraanpak Brabant Oost (Howabo) werken we aan waterveiligheid voor het regionale watersysteem. Samen met verschillende overheden maken we een plan om de regio van Den Bosch nog beter te beschermen tegen extreem hoogwater. Dat doen we door slimme combinaties te zoeken van natuurlijke processen en technische oplossingen, niet alleen in Oost-Brabant maar ook bovenstrooms.
