Iedereen weet: water is onmisbaar. Maar door droogte en klimaatverandering staat de beschikbaarheid van voldoende schoon water steeds meer onder druk. Daarom werken we samen met partners aan iets unieks: het grootschalig hergebruiken van gezuiverd afvalwater (effluent).
In een recent onderzoek is gekeken hoe dit zou kunnen in het Land van Cuijk. De resultaten zijn veelbelovend en misschien zelfs baanbrekend.
Van ‘weggooien’ naar opnieuw gebruiken
Normaal gesproken lozen we gezuiverd afvalwater vanuit de rioolwaterzuivering in de Maas. Dat water verdwijnt dus uit het gebied. Zonde, want juist in droge tijden hebben natuur, landbouw en inwoners behoefte aan extra water.
Het idee: het gezuiverde water niet langer weg laten stromen, maar opnieuw inzetten in het gebied. Zo maken we van een eenmalige kringloop een circulaire.
Waarom in het Land van Cuijk?
Dit gebied is erg gevoelig voor droogte. Beken vallen regelmatig droog en de grondwaterstand daalt. De gebruikelijke maatregelen, zoals het verhogen van waterpeilen, zijn niet altijd genoeg om het probleem structureel aan te pakken. Daarom is het Land van Cuijk een goede plek om met circulair water te experimenteren.
Hoe werkt het?
De rioolwaterzuivering in het Land van Cuijk produceert ongeveer 1.150 m³ gezuiverd water per uur. Daarvan wordt nu maar een klein deel benut in de regio. Uit berekeningen blijkt dat in droge tijden zelfs met een fractie van dat water de grondwaterstand in een groot gebied al flink kan stijgen.
Mogelijke toepassingen:
- Aanvullen van beken die anders droogvallen.
- Infiltratie in de bodem, zodat grondwaterreserves zich herstellen.
- Gebruik door boeren en bedrijven als alternatieve waterbron.
- Warmtewinning uit effluent voor nieuwe woonwijken.
En dat alles op een flexibele manier: méér water inzetten in droge tijden, minder in natte periodes.
Waarom is dit zo bijzonder?
- Dit is een van de eerste onderzoeken in Nederland naar grootschalig hergebruik van effluent op regionale schaal.
- Het biedt een praktische oplossing tegen droogte die ecologisch én economisch voordelen heeft.
- De aanpak kan in de toekomst ook in andere regio’s worden toegepast.
Belangrijke voorwaarde: beter waterkwaliteit
Om dit water écht geschikt te maken voor hergebruik, moet de kwaliteit worden verbeterd. Dat kan met extra zuiveringsstappen, zoals actieve kool, ozon en membraanfiltratie. Daarmee ontstaat water van zeer hoge kwaliteit, dat veilig kan worden gebruikt voor landbouw, natuur, industrie en zelfs aanvulling van het grondwater. Een deel van deze technieken is nu al nodig voor het verwijderen van medicijnresten, maar in dit project gaan we nog een stap verder. Zo dragen we niet alleen bij aan de Europese waterkwaliteitsdoelen (Kaderrichtlijn water), maar creëren we ook kansen voor boeren, natuur en bedrijven in de regio.
Hoe verder: verkenning met gebiedspartners
De afgelopen maanden is het concept verder uitgewerkt en zijn er al eerste positieve gesprekken gevoerd met partners in de regio, zoals de provincie, gemeenten, ZLTO en terreinbeheerders. Omdat een dergelijk concept in Nederland nog niet eerder op deze schaal is verkend, liggen er ook nog veel uitdagingen: juridisch, financieel en organisatorisch.
Samen met de partners willen we in het najaar van 2025 de plannen verder in detail uitwerken.
Meer informatie over dit project lees je in dit uitgebreide artikel