Een team dat werkt als een hechte familie, zo omschrijft projectmanager Ton van Gorp zijn team. Hij zag in zijn lange carrière al heel wat projecten voorbijkomen, maar nooit eerder maakte hij zo’n hechte groep mee als bij de dijkverbetering in Doeveren. “Er zijn zelfs tranen gevloeid toen collega’s afscheid namen,” vertelt hij. Dat zegt genoeg.
Samen met Scrum Master Kirsten Kuijsten en omgevingsmanager Nancy ten Have blikt hij terug op een jaar van bijzondere samenwerking.
Een serieus probleem in een klein dorp
Doeveren, een klein dorp met amper 95 inwoners, ligt pal aan de Bergsche Maas, slechts gescheiden door een dijk en een paar weilanden. In 2021 bleek het mis: onder de dijk sijpelt water door, voert zand mee en graaft onzichtbare gangetjes. Piping, in vaktaal. Voor de buitenwereld onzichtbaar, maar voor een dijk een tikkende tijdbom. Als dat proces te lang doorgaat, kan een dijk letterlijk van binnenuit worden uitgehold.
We besloten als waterschap snel in te grijpen. Volgens de richtlijnen van het HWBP valt het project in de categorie eenvoudig met een relatief beperkte opgave/complexiteit, waarbij de kosten voor de werkvoorbereiding hooguit €3,7 miljoen mogen bedragen. “Voor wie niet thuis is in dijkversterkingen: dat is niet veelgeld. De beste manier om de kosten te drukken, was door de doorlooptijdflink in tekorten”, zegt Ton.
Minder geld, minder tijd… dus anders werken
Om het tóch te redden, koos het team voor een primeur: agile werken in een dijkverbeteringsproject. Niet alleen binnen het waterschap, maar ook samen met extern adviesbureau Arcadis. Scrum Master Kirsten leidde het proces, zonder enige ervaring met dijken. En juist dat werkte: “Omdat ik de inhoud nog niet kende, kon ik ander soort vragen stellen. Dat leverde verrassend veel nieuwe inzichten op.” Het dijkteam moest op zijn beurt wennen aan agile werken met sprints, retrospectives (evaluaties), rollen en ritmes. Het was even uit de comfortzone.
Bij een traditioneel dijkversterkingsproject worden vaak alle mogelijke oplossingen en alternatieven uitgewerkt en chronologisch afgepeld. Dat kost veel tijd en dus geld. Wij pakten het anders aan door aan het begin van het project in te schatten welke oplossing het meest voor de hand lag en daarop te anticiperen. Zo konden we bijvoorbeeld de nodige (veld)onderzoeken eerder uitvoeren, waardoor het proces flink versnelde. Als deze inschatting niet goed had uitgepakt, hadden we extra tijd nodig gehad om onderzoeken te doen. Dat zou vervelend zijn geweest, maar met dit risico hielden we rekening.
Ook verder in het project is onze aanpak cyclisch: aannames worden continu getoetst. Als een toets positief uitvalt, hoeven we sommige andere aannames niet verder uit te werken. Zo blijven we flexibel en richten we ons alleen op ‘best for project’. Door slim na te denken over de volgorde, kan het bijvoorbeeld zijn dat we eerst dijkvak 3 behandelen omdat daar overleg met de gemeente nodig is, voordat andere vakken aan bod komen. Zo houden we ook de snelheid erin.
De agile-methodiek faciliteerde ook dit proces. Elke stap had een duidelijk doel en werd gezamenlijk genomen, waardoor er geen eilandjes ontstonden. We hebben het ontwerp en alle details echt met elkaar doorleefd in een open sfeer. Dat kan omdat we veel kennis aan tafel hadden: van een archeoloog, technische mensen, dijkbeheerders, een omgevingsmanager et cetera.
De kracht van het team
Vanaf eind zomer2024 tot eind najaar2025 werkte het team onder hoge druk. Maar er was meer dan alleen inhoud: er was vertrouwen en aandacht voor elkaar, voor de relaties en voor communicatie. Kirsten: “Juist de driewekelijkse retrospectives maakten ons als team sterk. In deze procesevaluaties spraken we problemen al uit vóórdat het ging wringen.” Dat betaalde zich uit. Toen een deadline gevaarlijk dichtbij kwam, gebeurde iets opmerkelijks: geen paniek, geen vingerwijzen. Nancy: “We bleven bij onze aanpak. Rustig, samen. Daardoor haalden we het gewoon.” Ton vult aan: “We hadden vertrouwen in elkaar, de juiste mensen zaten op de juiste plek. Ook hielden we in de gaten hoe iedereen erbij zat. Dat maakt echt verschil.” Het resulteerde zelfs in emotionele momenten toen halverwege een paar collega’s vertrokken. Je laat je familie immers niet zomaar los.
Op weg naar 2027
De uitvoering van de dijkversterking kan nu beginnen. Als alles volgens plan loopt, staat er in 2027 een dijk die weer tientallen jaren mee kan. En dat dankzij een jaar waarin een technisch project onverwacht veranderde in een verhaal over samenwerking, wendbaarheid en menselijkheid.
