Het zijn spannende tijden voor ons als waterschap. Door de enorme hoeveelheid neerslag van de afgelopen tijd, zit de bodem helemaal ‘vol’. En zorgt nóg meer regen ervoor dat we snel ontzettend veel water moeten afvoeren om droge voeten te houden. Op sommige plekken zagen we de hoogste afvoeren in jaren tijd. Op maandagavond 27 november was dat bijvoorbeeld het geval.
Op die dag viel er overal in ons werkgebied zo’n 30 tot 35 millimeter aan regen, terwijl er eigenlijk ‘slechts’ 20 tot 25 millimeter werd verwacht. Die neerslag valt op een compleet verzadigde bodem, die als een volgelopen spons geen water meer kan opnemen. Het gevolg? Extra maatregelen, hoge peilen en vooral ‘afvoeren, afvoeren, afvoeren’.
Uiteindelijk leiden we dat water allemaal naar de Maas. Omdat de waterstand in die rivier op dit moment niet erg hoog is, kunnen we het water daar goed kwijt. Tot nu toe was er nergens sprake van grote wateroverlast.
Wat als er nog meer valt de komende tijd?
De verwachting is dat er de komende dagen weinig neerslag gaat vallen. We verwachten dat hierdoor de huidige hoge waterstanden zullen gaan dalen. De komende tijd blijft de waterafvoer hoog, wanneer er sprake is van veel regen. Dat verandert pas als het over een langere periode droog blijft, en er in de bodem weer ruimte ontstaat om water op te nemen.
Onze collega’s zijn dag in dag uit druk bezig om verstopte duikers en kroosrekken schoon te maken. Ook in de avonduren en in de nacht.
Hieronder lees je wat de ‘afvoerpiek’ maandag voor gevolgen had in ons gebied en wat voor acties we inzetten als waterschap.
Extra maatregelen in district Boven Aa
District Boven Aa bestaat uit de gemeenten Asten, Deurne, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Helmond, Nuenen en Someren.
Bij de Bakelse Aa is het heel nat en staan er in het beekdal percelen landbouwgrond (gedeeltelijk) onder water. Omdat de gewassen voor 99 procent van het land zijn, is niet heel erg zolang het niet heel lang duurt. Het ziet er wel indrukwekkend uit.
Waterberging Starkriet is ingezet tot 70 procent van de maximale bergingscapaciteit
Met de inzet van deze berging wordt de afvoer naar benedenstroomse gebieden beperkt. De berging vind plaats in een natuurgebied met kades eromheen.
De provincie sloot de N272 maandagavond 27 november tijdelijk af vanwege water op de weg
Lokaal heeft er bij de N272 (Gemert) water op het wegdek gestaan. De provincie sloot de weg maandagavond 27 november tijdelijk af. Op dinsdag 28 november in de ochtend om 8.30 uur is de weg weer vrijgegeven. De provincie is wegbeheerder en communiceert hierover. Het is op het moment nog niet duidelijk waarom de weg onder water stond.
Extra maatregelen in district Beneden Aa
District Beneden Aa bestaat uit de gemeenten Bernheze, Boekel, Laarbeek, Maasdonk, Schijndel, St. Michielsgestel, Gemeente Maashorst en Veghel.
Scheepvaart stilgelegd Zuid-Willemsvaart
Bovenstrooms van Helmond stromen de Aa en Bakelse Aa uit in de Zuid-Willemsvaart. Benedenstrooms van Helmond, bij aflaat Schabbert, wordt in een normale situatie het Aa-water weer terug gegeven aan de Aa. Door Rijkswaterstaat is besloten dat door de flinke hoeveelheid water dat wordt afgevoerd via de Zuid-Willemsvaart, de scheepvaart stilgelegd moest worden. Dat zijn geen gemakkelijke besluiten. Op deze manier kan de Zuid-Willemsvaart nog meer water afvoeren door de spuiwerken van de verschillende sluizen richting Den Bosch. Helemaal benedenstrooms wordt het water uit de Zuid-Willemsvaart bij Poeldonk teruggezet naar de Aa. Hiermee wordt de Aa tussen Helmond en Den Bosch ontlast omdat water via het kanaal wordt afgevoerd en niet via de Aa.
Speciaal daarvoor ingericht Dynamisch Beekdal doet zijn werk!
In de omgeving van kasteel Heeswijk staan percelen onder water. Benedenstrooms van het kasteel begint het Dynamisch Beekdal. Het Dynamisch Beekdal is buiten haar oevers getreden en zit echt helemaal vol, maar dit gebied is hier ook speciaal op ingericht. Het kan water opvangen en afremmen voordat het naar Den Bosch stroomt. Dat de Aa hier buiten haar oevers treedt en overstroomt, is dus helemaal niet erg!
Bekijk het videofragment van dit gebied dat overtollig water opvangt
We plaatsten afsluiters bij een aantal kruisingen van watergangen met de ringkade bij landgoed Seldensate
Voor de eerste keer overstroomde de oude kade langs landgoed Seldensate vanuit de Aa. De calamiteitenwacht sloot in de nacht van 28 november tijdig de afsluiters in de ringkade. Eén aanwonende is geïnformeerd omdat zijn paarden binnen de ringkade grazen.
Landgoed Seldensate (inclusief ruïne Seldensate) ligt strak langs de kade van de Aa. Rondom landgoed Seldensate is een ringkade aangelegd. Op het moment dat de oude kade van de Aa overstroomt naar het landgoed, blijft het water binnen de kade om het landgoed heen. Daar moeten we echter wel iets voor doen; Er zijn een aantal kruisingen van watergangen met deze ringkade. Op de kruisingen zijn afsluiters geplaatst. Onder normale omstandigheden staan de afsluiters open en kan het water vrij onder de kade door stromen. In geval van hoog water zou het water vanuit de Aa juist naar buiten de kade stromen. De afsluiters zijn nu dicht gezet zodat het Aa-water binnen de kade blijft en de huizen buiten de kade gevrijwaard blijven van overlast.
Extra maatregelen in district Raam
District Raam bestaat uit de gemeenten Land van Cuijk en Maashorst.
- Het water staat hoger dan ooit, zelfs op de hoge zandgronden. Zoals bij de Hooge Raam.
- Gemaal van Sasse bij Grave is voor een tweede keer in twee weken tijd bijgesprongen om het water van de Raam te helpen af te voeren naar de Maas. Lees hier waarom dat uitzonderlijk is.
- Bij de Vierlingsbeekse molenbeek zit bovenstrooms veel aanvoer vanuit Limburg. Daarom zijn alle schuiven opengezet om het water af te kunnen voeren. Waterschap Limburg heeft een deel van de berging ingezet om de aanvoer naar ons te beperken.
Extra maatregelen in district Hertogswetering
District Hertogswetering bestaat uit de gemeenten 's-Hertogenbosch , Heusden, Oss, Vught en Waalwijk.
De waterafvoeren van de Aa en de Dommel namen sterk toe en zitten nu op hun piek (totale afvoer ca 160 m3/s). Peilen in en rond Den Bosch zijn daardoor in de nacht van maandag op dinsdag snel gestegen. De Dieze staat 40 centimeter hoger dan normaal, de Binnendieze staat 50 centimeter boven normaal peil en de Aa in Den Bosch steeg 1,5 meter.
Dijkschuiven sluiten bij inlaatgemalen
Het waterpeil rondom Den Bosch lijkt nu op het op het hoogste punt te zitten. Onze collega’s in het veld sloten dinsdag 28 november nog een aantal dijkschuiven bij de inlaatgemalen Loonse Vaart (aan Drongelens kanaal), Herpt (aan de Maas), Engelen (aan de Dieze) en nog een paar schuiven in de dijk langs de Dieze. Voor deze schuiven was het sluitpeil bereikt. Door de schuiven te sluiten, voorkomen we dat er onnodig veel water de polders in stroomt.
