Zembla besteedde op zondag 27 april in een uitzending aandacht aan PFAS-vervuiling in Helmond. Onderzoeksjournalisten van het tv-programma tonen aan dat het bedrijf Custom Powders jarenlang afvalwater met PFAS direct op het riool heeft geloosd. Dat vinden we als waterschap onacceptabel. Vanwege de schade voor mens en natuur pleiten de waterschappen bovendien al langer voor een totaalverbod op PFAS.
Waterschap Aa en Maas bracht de PFAS-vervuiling in Helmond mede aan het licht, nadat er in 2017 in de Dieze bij Den Bosch een hoge concentratie van de PFAS-stof GenX werd gemeten. ,,Op dat moment gaan bij ons meteen de alarmbellen af”, stelt onze secretaris-directeur Peter Verlaan in de Zembla-uitzending. Hij vertelt daarin onder meer hoe Custom Powders na uitgebreid onderzoek in beeld kwam als bron.
Bij het bedrijf werd PFAS-houdende Teflon gedroogd. Daarbij zijn de PFAS-stoffen GenX en PFOA via de schoorsteen van de fabriek verspreid naar de omgeving. Dat daarnaast jarenlang bewust PFAS op het riool werd geloosd, is voor het waterschap nieuwe informatie. ,,Daar schrik ik van. Dat is ons ook nooit medegedeeld”, aldus Verlaan tegen Zembla. Na het aantreffen van GenX in het water stelde Custom Powders dat de stof mogelijk bij schoonmaakwerkzaamheden in het riool zou zijn terechtgekomen. Daarna werd het gebruik van GenX stopgezet.
Wat zijn PFAS?
PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen. Deze groep stoffen bestaat uit duizenden kunstmatig gemaakte (synthetische) stoffen. PFAS worden voor veel producten gebruikt vanwege hun hittebestendige en waterafstotende eigenschappen. PFAS zijn hardnekkig, soms giftig en niet biologisch afbreekbaar.
Dat de stoffen niet goed afbreken, is slecht voor het milieu. PFAS vinden we in Nederland overal terug: in de lucht, in de bodem en in water. Het is dan ook goed dat hiervoor aandacht is vanuit de media. Zembla deed eerder al onderzoek naar de Chemours-fabriek in Dordrecht. Die zaak vormde aanleiding om verder te kijken naar andere plekken in Nederland.
Bekijk de Zembla-uitzending over Helmond
PFAS-kraan moet dicht
De enige manier om PFAS aan te pakken is zoals bij alle vervuilingen: aan de bron. Wat niet in het water komt, hoeven we er ook niet uit te halen. De PFAS-kraan moet daarom dicht, regelgeving en toezicht moeten aangescherpt en bestaande vervuiling voortvarender aangepakt.
Eind vorig jaar stuurde de Unie van Waterschappen namens de Nederlandse waterschappen een brandbrief aan minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat. De waterschappen roepen hierin op tot hardere aanpak van PFAS in het milieu, en pleiten voor een totaalverbod op PFAS.
Meer weten over PFAS en ons werk?
Zie voor meer informatie over de situatie in Helmond de website van de gemeente: PFAS informatie voor inwoners | Gemeente Helmond.