Waterbericht mei: Dalende grondwaterstanden


31 mei 2023

Het voorjaar is in volle gang. Begin mei was de grondwatervoorraad ruim voldoende op peil door de vele regenval in de maanden maart en april. Sinds half mei is het droog geworden en zijn de grondwaterstanden gaan dalen. Dat betekent dat we alert zijn op het vasthouden van het beschikbare water. Wat dit betekent voor het watersysteem, lees je in dit waterbericht.

Gevallen neerslag

In ons werkgebied viel in de maand mei tussen de 41 en 70 mm regen. Normaal valt er in de maand mei ongeveer 60 mm. Deze regen viel in de eerste helft van mei. Daar zaten behoorlijke neerslaghoeveelheden bij van zo’n 10 tot 15 mm per dag. Na 12 mei is het droog geworden en zijn de temperaturen omhoog gegaan.

Neerslagtekort

Het neerslagtekort is het verschil tussen gevallen neerslag en verdamping. Dit neerslagtekort rekenen  we over de periode van een kalenderjaar. Dus van 1 januari tot en met 31 december.

De natte start van het voorjaar zorgde ervoor dat er een neerslagoverschot was. Er viel dus meer regen dan dat er als verdamping verdween. Momenteel is dit neerslagoverschot kleiner aan het worden doordat er weer meer water verdampt dan dat er als neerslag valt. Het neerslagoverschot is momenteel 131 mm. Half mei was dat overschot 190 mm. Ter vergelijking: in 2022 bedroeg het neerslagoverschot eind mei 3 mm.

Grondwaterstanden

Aan het begin van de maand mei waren de grondwaterstanden hoog voor die tijd van het jaar. Dat kwam door de natte start van het voorjaar. Deze hoge grondwaterstanden zijn gebleven tot half mei. Vanaf die periode is er geen regen meer gevallen dat is direct terug te zien in de grondwaterstanden. Die hebben een dalende trend ingezet. De grondwaterstanden zijn wel nog steeds normaal of iets verhoogd voor de tijd van het jaar. Ook op de hoge zandgronden zijn de grondwaterstanden momenteel normaal voor de tijd van het jaar.

Grondwaterstanden op 1 juni 2023

Inzoomen op de kaart kan in ons waterdataportaal

Oppervlaktewater

Ook de afvoeren in sloten en beken lopen terug. In het grootste deel van het gebied zijn deze afvoeren nog normaal voor de tijd van het jaar. Maar ze zakken wel terug. Op enkele plaatsten in ons gebied is de afvoer en daarmee ook de stroomsnelheid inmiddels gedaald naar waarden die lager zijn dan we voor de ecologie nastreven.

Maatregelen

Peilbeheer

Op de hoge gronden houden we stuwen hoog. Op de flanken en op de lagere delen leveren we meer maatwerk. Dat maatwerk houdt in dat we stuwen hoog houden waar het kan en verlagen waar het te nat is. Het verlagen van stuwen gaat van een zeer hoge stand naar rond het streefpeil. Als de situatie na bijvoorbeeld het bewerken van het land het weer toelaat gaan stuwen weer hoog en nu het snel droger aan het worden is worden stuwen juist weer hoger gehouden. Daarnaast zijn in de grotere waterlopen stuwen meestal automatisch en deze stuwen reageren automatisch op veel of weinig aanbod van water en houden peilen stabiel.

Maaien

Vanaf 1 juni starten de planmatige werkzaamheden om waterlopen te gaan maaien. Doordat de temperaturen de afgelopen periode wat hoger waren is de begroeiing in waterlopen ook toegenomen. Op verschillende plekken, die kwetsbaar zijn voor wateroverlast ofwel ten behoeve van wateraanvoer, worden zijn slootbodems al gemaaid voor 1 juni. Hiermee vergroten we de stuurbaarheid in het watersysteem en kan er met stuwen water worden vastgehouden en verdeeld worden over het gebied. En als het moet tijdelijk water afvoeren zonder dat begroeiing dat water tegenhoudt.

Aanvoer

Omdat de watervraag toeneemt, voeren we de wateraanvoer op. Maar deze is momenteel nog niet op maximale capaciteit.

Verwachtingen watersysteem juni

We verwachten de eerste week van juni geen regen. De temperaturen lopen verder op. Daarmee gaat de verdamping ook toenemen. De verwachting is dan ook dat de grondwaterstanden verder dalen. In de beekdalen en lager gelegen gebieden is er nog een vrij grote grondwaterbuffer beschikbaar waardoor de grondwaterstanden in die gebieden nog wel enige tijd normaal voor de tijd van het jaar blijven. Op de hogere zandgronden is die buffer kleiner en verwachten we dat de grondwaterstanden sneller uitzakken tot waarden die lager zijn voor de tijd van het jaar.

Elke week ons laatste nieuws in je mailbox?

Abonneer je nu gratis op onze nieuwsservice