December was een relatief natte maand. De eerste weken waren droog, maar daarna sloeg het weer om en werd het wisselvallig. Ook de eerste week van januari was nat. Van begin december tot 9 januari is er tussen de 105 en 155mm regen gevallen. De grondwaterstanden stegen hierdoor en zijn grotendeels normaal of iets verhoogd voor de tijd van het jaar. Op de hoger gelegen gebieden en de gebieden zonder wateraanvoer blijft de grondwaterstand nog wat achter. Bijzonder is dat het jaar 2022 weer een neerslagtekort kent. De afgelopen 5 jaar zijn alle jaren op 2021 na afgesloten met een neerslagtekort en dat is uitzonderlijk.
Gevallen neerslag
In ons werkgebied viel van begin december tot en met de eerste week van januari tussen de 105 en 155mm regen. In het noorden van ons werkgebied viel de meeste regen. De eerste weken van december waren droog. Daarna sloeg het weer om en werd het wisselvallig. Normaal valt er in deze periode rond de 100mm. Qua neerslag was deze periode dus behoorlijk nat.
Neerslagtekort
Het neerslagtekort is het verschil tussen gevallen neerslag en verdamping. Dit neerslagtekort rekenen we over de periode van een kalenderjaar. Dus van 1 januari tot en met 31 december. Het kalenderjaar 2022 zijn we afgesloten met een neerslagtekort van tussen de 50 en 75mm. In december is het neerslagtekort behoorlijk afgenomen ten opzichte van het neerslagtekort eind november. Toch kent 2022 op jaarbasis een neerslagtekort terwijl in een gemiddeld jaar er een fors neerslagoverschot is van rond de 165 mm. Sinds 2018 is er op het jaar 2021 na steeds een neerslagtekort geweest met het grootste tekort in 2018 van rond de 100 mm. De afgelopen 5 jaar bewijzen dat we niet altijd meer op een neerslagoverschot kunnen rekenen.
Grondwaterstanden
De grondwaterstanden zijn behoorlijk gestegen als gevolg van de regen die vanaf half december viel. In grote delen van ons werkgebied zijn de grondwaterstanden inmiddels normaal of iets hoger dan gemiddeld voor de tijd van het jaar. De toplaag van de bodem is dan ook overal verzadigd met water. Op de hogere zandgronden rond Uden, Someren, Helmond en Westerbeek blijven de grondwaterstanden nog wat achter. In deze gebieden heeft de regen wel gezorgd voor aanvulling van het grondwater. Maar hier waren de grondwaterstanden zo laag, dat de gevallen regen nog niet ervoor heeft gezorgd dat de grondwaterstanden normaal zijn voor de tijd van het jaar.
Inzoomen op de kaart kan in ons waterdataportaal
Oppervlaktewater
De afvoeren in sloten en beken zijn overal normaal voor de tijd van het jaar. We houden de stuwen in onze sloten en beken hoog om zo maximaal water vast te houden en in de ondergrond te laten trekken. Ook in deze nattere periode blijven we dat doen, met het oog op een goede aanvulling van het grondwatersysteem richting het voorjaar. Op de meeste plekken zien we dat we niet meer kunnen vasthouden dan we al doen.
Waterkwaliteit en ecologie
- In ons werkgebied nog 1 locatie met blauwalg bekend. Het gaat om een locatie nabij de Bromsluit in Heusden. In december 2022 troffen we hier blauwalg aan.
- Naast dat de bever van toegevoegde waarde is voor de ecologie, weet hij ook ons watersysteem naar zijn hand te zetten of ondergraaft hij dijken. Ondanks dat we de bever binnen ons watersysteem een plek proberen te geven, ontkomen we er niet aan om op sommige locaties in te grijpen om wateroverlast te voorkomen. Denk aan het verwijderen van beverdammen, plaatsen van beaver deceivers en het dichten van holen.
Maatregelen
Peilbeheer
We houden waar mogelijk zoveel als mogelijk water vast. Op en rond de hoge gronden, drogere delen en rond natuurgebieden staan stuwen altijd hoog. Ook tijdens nattere perioden houden we zoveel mogelijk stuwen hoog, zodat we zoveel mogelijk water vasthouden.
Wateraanvoer
De wateraanvoer staat op de hoge gronden o.a. via de Noordervaart maximaal. Het aanvoerwater komt steeds verder het gebied in en wordt nu vooral ingezet om beken en sloten op peil te brengen om water te laten infiltreren naar het grondwater. Met deze wateraanvoer kunnen we echter niet alle gebieden bereiken. In de gebieden die we niet kunnen bereiken zien we dat de grondwaterstanden wat achterblijven.
In de polders is de aanvoer niet maximaal. De gevallen neerslag is daar voldoende om beken en sloten op gewenst peil te houden en het grondwater weer op niveau te brengen.
Vorst
In december is het een aantal dagen behoorlijk koud geweest. Een periode van vorst biedt de kans om iets te doen aan plaagsoorten en exoten, zoals de Waternavel. Door het peil in sloten of beken wat te verlagen, vriezen deze planten dan (gedeeltelijk) dood. Maar de afgelopen vorstperiode was helaas te kort om hierop in te zetten.
Verwachtingen watersysteem januari
Tot half januari verwachten we nog ongeveer 50mm regen bij wisselvallig weer. Dat zou betekenen dat de grondwaterstanden nog verder aangevuld gaan worden. We kunnen nog geen uitspraken doen over langere periode verder weg in januari. Die verwachtingen zijn nog te onzeker.
Blijf altijd op de hoogte
- Op onze website met actuele waterinformatie vind je een uitgebreid waterbericht en actuele themakaarten.
- Elke week op de hoogte blijven? Volg ons op social media Facebook), Instagram, Twitter, LinkedIn, YouTube
- Meldingen ontvangen over onttrekkingsverboden? Download de Perceelwijzer app