‘Onze dijkwachten zorgen dat de dijken in veilige handen zijn’

Praktijktraining voor 150 dijkwachten

Deze week stond de jaarlijkse praktijkoefening voor dijkwachten op het programma. In totaal leerden 150 dijkwachten hoe je een dijk inspecteert als het hoogwater is. Dit gebeurde op drie verschillende dijkvakken, bij Boxmeer en Cuijk, Grave en Ravenstein en Haren en Oijen. ,,Het blijft van waarde om in weer en wind met de voeten de grasmat en de dijk te voelen”, zegt dijkgraaf Mario Jacobs. ,,Dijkwachters zijn onze oren en ogen in het veld en zorgen er mede voor dat onze dijken in veilige handen zijn. Afgelopen juli, tijdens het zomerse hoogwater, bleek maar weer eens hoe waardevol dijkwachten zijn. Zo werden er bijvoorbeeld dassenburchten aangetroffen die een gevaar voor een stabiele dijk kunnen zijn.”

Op de fiets

De 25 dijkwachters die de dijk bij Haren en Oijen gaan inspecteren, verzamelden bij Acropolis in Megen. Daar ligt een stapel oranje hesjes klaar en na een korte introductie van Ronald Wolters, coördinator van de dijkwachten, is het tijd om op de fiets te stappen. Op naar de eerste oefening. Onderweg wordt nog even gestopt bij een dijkwoning. Tijdens het zomerse hoogwater in juli, waren hier wellen in de achtertuin te zien. ,,Daar is toen melding van gemaakt”, zegt Wolters. Een dijkwacht heeft meteen een goede vraag: ,,Mogen we zomaar bij mensen het erf oplopen?” Wolters legt uit dat je eerst netjes moet vragen of je ergens mag gaan kijken. ,,Als dat niet mag of kan, kun je dat altijd doorgeven. Dan gaan wij eropaf.”

'Het water is prachtig en machtig'

Het is even gestopt met regenen en dan pas valt op hoe prachtig het landschap is. De Maas kronkelt nu rustig door de uiterwaarden, het is moeilijk voor te stellen dat de rivier ook een grote bedreiging kan zijn. Arjan Wiersma en Willem van Lieshout weten daar alles van. Zij wonen aan de dijk en zagen deze zomer de rivier rap stijgen. ,,Het water is prachtig en machtig”, zegt Wiersma. ,,Dat is ook de reden dat ik me heb opgegeven als dijkwacht. Wij zijn erg kwetsbaar als de dijken niet in orde zijn.” Van Lieshout vult aan: ,,En het is interessant om meer te leren over onze dijken. Het verschil tussen kwel- en regenwater weet ik, maar ik wist bijvoorbeeld niet hoe je een dassenburcht kunt herkennen. Dat heb ik nu net geleerd.”

DijkwachtApp

Onderweg komen de dijkwachten verschillende situaties tegen die in scene zijn gezet. Bijvoorbeeld een enorme dassenburcht met kruiwagens zand eromheen. Of een dijk waar afschuiving plaatsvindt, een deel van de dijk zakt weg. Deze situaties moeten gemeld worden. De dijkwachten van Aa en Maas werken met de DijkwachtApp. Patrouillelopers kunnen ten tijde van hoogwater meldingen registreren en doorgeven. Zo kan er nog sneller actie worden ondernomen als dat nodig is. Door een melding via de app te doen is de locatie direct bekend via GPS en een meegestuurde foto geeft meteen inzicht in de situatie. Het is nog even oefenen met de app, vooral omdat het zo regent. Maar na een paar keer voordoen, hebben de meeste dijkwachten het onder de knie.

Een eerste oefening

Tussen alle dijkwachten valt Erlijn Linskens op. Ze is een van de weinige vrouwen, het waterschap is van oudsher toch een mannenbolwerk. ,,Ik werk bij Aa en Maas, op de afdeling waterveiligheid. En ik wilde eigenlijk ook wel eens zien hoe het er in de praktijk aan toe gaat. Dit is mijn eerste oefening en ik hoop er veel van op te steken.”

Patrouilleren in shifts

Een aantal dijkwachten heeft deze zomer al patrouille gelopen. ,,Op deze dijk”, zegt Barry van Dijk. ,,Van zaterdag tot donderdag, in shifts van acht uur op en acht uur af. We troffen een paar wellen aan, dierlijke graverij en bij mensen in de tuin was de vijver omhoog gekomen. Gelukkig niks ernstigs.” Ook Eric Quax liep toen wacht. ,,Het was eigenlijk een fantastische dijkwachtersweek. In plaats van regen en kou, liepen we in het zonnetje. Het is ook mooi om te zien dat het project Ruimte voor de Rivier echt werkt. Er kwam nu meer water op ons af dan in 1995, maar het kwam minder hoog te staan.”