Waterschappen kiezen ervoor grondwater zo lang mogelijk vast te houden


29 april 2020

Het is al vroeg droog en warm dit jaar en het regent niet of nauwelijks. De Brabantse waterschappen staan daarom voor een lastig dilemma: wordt er gebruik gemaakt van de 5%-regeling of blijft het huidige verbod voor het beregenen van grasland met grondwater in stand? De 5%-regeling is een uitzonderingsregel die geldt in extreem droge perioden om het gras als ruwvoer voor koeien veilig te stellen en schade aan sportvelden te voorkomen.

In goed overleg hebben de Brabantse waterschappen besloten de 5%-regeling alleen toe te passen in gebieden waar het echt noodzakelijk is. Dit betekent dat de regeling niet Brabantbreed wordt ingevoerd, maar selectief in het droogste gebied Boven-Dommel voor de komende 10 dagen (tot en met 9 mei). Die keuze is gemaakt om het grondwater dat er nog is, zoveel mogelijk te sparen voor mogelijk droge periodes de komende maanden. Het toestaan van beregening uit grondwater in de nabijheid van Natura 2000 kan effect hebben op de verdroging van deze gebieden. Dat willen de waterschappen voorkomen.

Blijvende schade voorkomen

Bij aanhoudende droogte, waar sprake van is, kan blijvende schade ontstaan aan grasland en sportvelden. Om deze problemen te voorkomen, hebben de Brabantse waterschappen een regeling om tijdelijk beregenen met grondwater toe te staan (de zogenaamde 5%-regeling). Waterschap De Dommel ziet zich genoodzaakt deze regeling voor 10 dagen (tot en met 9 mei) toe te passen in het zuidelijke, droogste deel van hun werkgebied om problemen met grasland te voorkomen.

Beschermen grondwatervoorraad

Waterschappen verlenen vergunningen voor het beregenen met grondwater. Daarin staan voorwaarden zoals geen grasland beregenen vóór 1 juni en in de maanden juni en juli niet tussen 11.00 en 17.00 uur. Deze beperking is bedoeld om de grondwatervoorraad te beschermen. De 5%- regeling heft deze voorwaarden tijdelijk op. Gezien de huidige situatie en de ernst van de droogte willen de waterschappen het water zo lang mogelijke vasthouden om later problemen te voorkomen van bijvoorbeeld schade aan de natuur, de drinkwatervoorziening en landbouw. Als de droogte langer duurt, kan het toestaan van beregening uit grondwater in de buurt van Natura 2000 gebieden (Europees netwerk van beschermde natuurgebieden) leiden tot lagere grondwaterstanden en verdere verdroging van deze gebieden. De gebieden staan al onder druk door verdroging.

Beraden op 5%-regeling

De regeling was bij aanvang bedoeld voor uitzonderlijke, weinig voorkomende situaties, gemiddeld eens per 20 jaar. Nu Brabant mogelijk een derde jaar op rij een droog jaar meemaakt, en het grondwater al langer onder druk staat, is het vasthouden aan deze ontheffingsmogelijkheid lastig. Daarom wordt op dit moment alleen in het gebied Boven-Dommel beregening toegestaan. Door de regeling enkel selectief in te zetten in gebieden waar het noodzakelijk is, geven de waterschappen aan zo duurzaam mogelijk om te willen gaan met grondwater. De waterschappen beraden zich daarnaast op de Brabantse 5%-regeling.

Spaarzaam gebruik van water

De waterschappen doen een dringend beroep om alleen te beregenen als het echt noodzakelijk is. De afgelopen tijd heeft het onvoldoende geregend om het grondwater aan te vullen. Er is ook veel water verdampt uit de bodem. Zuinig zijn met water is zowel voor de landbouw als de natuur van groot belang. Hou daarom ook het nog aanwezig water in sloten en beken vast. Om het watertekort op te heffen is een langere periode met regen nodig.

Grondwater en oppervlaktewater

Let op: dit bericht heeft alleen betrekking op onttrekkingen uit grondwater voor beregening van grasland en sportvelden en niet op onttrekkingen uit sloten en beken. Kijk voor actuele informatie over onttrekkingsverboden op www.officielebekendmakingen.nl. Ook geldt deze ontheffing alleen voor vergunninghouders van de waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta en De Dommel.