Peilschalen: van emaille naar plastic naar riet


27 september 2022

Met peilschalen meten we het waterpeil in onze sloten en beken. Afhankelijk van het waterpeil zetten we sluizen dicht of open, om water vast te houden of juist door te laten stromen. Alleen al in ons werkgebied hebben we 2000 peilschalen. Honderd jaar geleden maakten we peilschalen van emaille, daarna van plastic maar nu is er eentje anders dan al die andere. Deze vreemde eend in de bijt hangt in de Heusdense polder in Waalwijk bij gemaal Gansoijen. Hoezo is ie anders?

Terugblik

Vroeger plaatsen we emaille peilschalen, met een beschermlaag van gesmolten glas, in het water of op het maaiveld. Maar toen plastic steeds meer in zwang kwam, wilden we peilschalen van gerecycled plastic. Ze zijn wat kwetsbaarder dan emaille maar veel goedkoper. De meeste emaille peilschalen hebben we vervangen maar met een beetje geluk kun je er toch nog een spotten. Bij gemaal Groenendaal bijvoorbeeld, tussen Bokhoven en Hedikhuizen.

peilschaal van emaille bij gemaal Groenendaal

Nu

Normaal maken we onze peilschalen van gerecycled plastic. Dat is duurzaam, maar het kan beter. We willen geen stoffen in het water die daar niet thuishoren zoals plastic. Daarom hebben we samen met NPSP een peilschaal gemaakt van onder andere riet. Riet dat rietdekkersbedrijven niet kunnen gebruiken vanwege de lengte of de kromming. De ‘vreemde eend’ in de Heusdense polder bestaat voor 80 procent uit riet en verder gerecyclede onthardingskalk (calciet) uit het drinkwaterproces, en biohars van onder meer agrarisch afval zoals sojabonen en suikerriet. Van deze materialen is een biocomposiet peilschaal gemaakt. Biocomposiet wordt ook toegepast als constructiemateriaal in bruggen, stuwen en keerwanden. Sterk spul dus. En beter voor het klimaat, het milieu én goedkoper.

De toekomst

Eén peilschaal van biocomposiet klinkt voorlopig nog als Remy alleen op de wereld. Hoe loopt dit verhaal af? Straks 2000 van zulke peilschalen in Oost-Brabant? Volgens collega Stephan van Orsouw, specialist beheer en onderhoud watersysteem, nog even niet. "Eerst monitoren we een jaar of de kwaliteit van de peilschaal onder alle weersomstandigheden goed blijft. Als dat zo is en we weten ook hoe we deze peilschalen in allerlei maten makkelijk in water kunnen bevestigen. Dan denken we aan een grotere productie. We vervangen de peilschalen van gerecycled plastic dan stapsgewijs."

peilschaal biocomposiet
peilschaal van biocomposiet