Vraag en antwoord stankoverlast rioolwaterzuivering 's-Hertogenbosch

Dat ligt aan een combinatie van factoren:

• Stank is een complex en ongrijpbaar probleem. Toen de overlast begon was de stankbron onbekend. Door onderzoek en maatregelen weten we nu veel meer.
• De stoffen die de stank veroorzaken ruik je al bij hele lage concentraties. We stoten inmiddels veel minder stankstoffen uit dan toen de overlast begon. In de praktijk blijkt dat echter onvoldoende.
• Tot het voorjaar van 2020 lag de focus op maatregelen die relatief snel uitvoerbaar waren. Nu dat onvoldoende blijkt, zijn ingrijpender maatregelen nodig. Het ontwerp van deze maatregelen duurt langer, omdat ze gebaseerd worden op modellen en berekeningen. Ook de uitvoering van de maatregelen is tijdrovend. Bijvoorbeeld omdat leidingen vergroot of verlegd moeten worden.

Met de maatregelen uit fase 2 is de overlast waarschijnlijk al iets minder. De ingrijpende maatregelen uit fase 3 zijn als alles goed gaat voor de zomer van 2021 uitgevoerd. We verwachten dat de overlast dan is verdwenen. Mogelijk zorgt de coronacrisis voor vertraging.

Sinds de start van de renovatie van de rioolwaterzuivering ’s-Hertogenbosch (2016) is er sprake van stankoverlast voor omwonenden. Tot de zomer van 2018 werd de overlast veroorzaakt door renovatiewerkzaamheden. Deze overlast is voorbij. De stankoverlast na afronding van de werkzaamheden bleef echter aanhouden. Deze stankoverlast wordt veroorzaakt door de nieuwe en/of gerenoveerde installatieonderdelen. Dat is onverwachts en niet de bedoeling.

Met name installaties waar we rioolslib verwerken en biogas produceren leveren een bijdrage aan de overlast. Maar ook andere installaties spelen een rol. Denk aan het gebouw waar rioolwater de zuivering binnenkomt. Of de tank waar we struviet, een grondstof voor kunstmest, uit het water halen.

Sinds de zomer van 2018 wordt op de zuivering van Den Bosch slib verwerkt van andere zuiveringen voor de productie van biogas. Dit proces leggen we vooralsnog niet stil, ook niet tijdelijk. Om verschillende redenen:

• De stank wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door dit proces, maar er zijn ook andere oorzaken.
• Het slib van de zuivering zelf zal nog steeds een bewerking moeten krijgen. Alle processen volledig uit bedrijf nemen is niet mogelijk.
• De slibverwerking en biogasproductie zorgen voor een flinke afname van het gebruik van fossiele brandstoffen. Onze afnemers gebruiken geen aardgas meer en we besparen heel wat vrachtwagenkilometers door het slib in Den Bosch te verwerken.
• De productie van biogas is een biologisch proces, dat je niet met een druk op de knop aan- of uitzet. Het duurt minimaal enkele maanden om dit proces weer op te starten.
• De afzet van slib op de ‘ouderwetse’ manier is niet gegarandeerd.
• Dit is een extreem kostbare maatregel, onder meer vanwege de kosten voor de afzet en verwerking van slib elders. We investeren dat geld liever in maatregelen die de structurele overlast wegnemen.

Los van de mogelijke stress die de stankoverlast veroorzaakt, is er geen reden om aan te nemen dat de stank slecht is voor de gezondheid. De stank wordt veroorzaakt door stoffen die je al ruikt bij hele lage concentraties. De concentraties van deze stoffen in de lucht zijn zo laag, dat ze geen risico vormen voor de gezondheid.

Op deze rioolwaterzuivering maken we het afvalwater van huishoudens en bedrijven schoon uit ’s-Hertogenbosch, Vught en Heusden. Het gezuiverde water lozen we op de Dieze, waarna het verder stroomt naar de Maas.

Sinds  2016 wordt deze zuivering grondig gerenoveerd, waarmee diverse versleten onderdelen zijn vervangen en nieuwe onderdelen zijn gebouwd. Tijdens de renovatie is de zuivering ook geschikt gemaakt voor de grootschalige productie van groen biogas. Dit gas komt vrij bij de vergisting van zuiveringsslib. Voorheen produceerden we alleen biogas uit slib van de zuivering van Den Bosch. Nu produceren we ook biogas uit slib van andere zuiveringen.  Het biogas leveren we als duurzame energiebron aan ‘buren’ van de zuivering: HEINEKEN en de Afvalstoffendienst. In 2020 plaatsen we bovendien op lege plekken op het zuiveringsterrein een groot aantal zonnepanelen. Hiermee wekken we straks duurzame energie op, die we direct inzetten voor het zuiveringsproces.

In de basis werkt de zuivering hetzelfde, maar er zijn tal van grote en kleine verschillen. Van de afdekking van tanks tot de manier van zandverwijdering. Ook zijn er extra tanks gebouwd. Nieuw is ook de aanvoer en verwerking van slib van andere zuiveringen voor de productie van biogas. Voorheen gebeurde dat alleen met slib van de eigen zuivering.

Tussen september 2018 en juni 2020 ontvingen we ongeveer 270 klachten. Je kunt een actueel overzicht met aantal klachten per maand aanvragen via cvandenelshout@aaenmaas.nl

Je kunt een melding als volgt doorgeven:

• Wil je stankoverlast melden? Vul dan bovenstaand meldformulier digitaal in. Dit kan met of zonder DigiD.
  Gebruik je DigiD? Dan worden jouw gegevens uit je DigiD automatisch ingevuld, bijvoorbeeld jouw adres. Ook kun je de status van jouw klacht volgen via het e-loket ‘Mijn Aa en Maas’. Je vindt ‘Mijn Aa en Maas’ rechts bovenaan de homepage van deze website.
• Via de MilieuKlachtenCentrale. Zij houden toezicht op de naleving van de vergunningsregels door het waterschap.

Iedere melding van stankoverlast wordt zo snel mogelijk (vaak dezelfde dag of direct na het weekend) geanalyseerd door specialisten uit ons stankteam. Zo koppelen we het tijdstip en de locatie van de melding aan gegevens van zogenaamde e-noses op ons terrein. Deze ‘elektronische neuzen’ meten en registreren continue de uitstoot van stankstoffen. In combinatie met de windrichting van dat moment kunnen we vaak een of meer installatie(s) benoemen die verantwoordelijk is/zijn voor de overlast. Deze gegevens koppelen we vervolgens aan processen op de zuivering: wat gebeurt er voorafgaand of tijdens de melding bij een bepaalde installatie? Hoe meer meldingen we hebben over een langere periode, hoe specifieker we inzicht krijgen in de omstandigheden en hoeveelheid vrijkomende stankstoffen die tot overlast leiden (wat al bij minimale uitstoot het geval kan zijn). Met deze kennis werken we zo gericht mogelijk aan een structurele oplossing voor de stankoverlast.

Op werkdagen kun je telefonisch contact opnemen met omgevingsmanager Colette van den Elshout, telefoonnummer: 06 50732143. Zij staat je graag te woord.