Pilot tegen woekerende waterplant: Waterwaaier afgedekt met slimme constructie

24 juni 2025

In een sloot bij Drunen zijn we begonnen met een bijzondere pilot om een invasieve exoot te bestrijden: de waterwaaier (Cabomba caroliniana). Deze exotische waterplant komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. In Nederland is de soort de afgelopen decennia geïntroduceerd als sierplant voor vijvers en aquaria. Helaas duikt de plant inmiddels ook op in natuurlijke wateren, vaak doordat mensen vijverplanten in de natuur dumpen. De waterwaaier vormt een bedreiging voor de biodiversiteit én het waterbeheer in Nederland.

Waarom is de waterwaaier een probleem?

De waterwaaier groeit razendsnel en vormt dichte matten onder water. Hierdoor:

worden inheemse waterplanten verdrongen;
raakt de waterafvoer verstopt;
wordt recreatie en visserij belemmerd.

De plant kan zich bovendien razendsnel verspreiden via kleine stengeldeeltjes. Een klein stukje is al genoeg om nieuwe groei te veroorzaken. Bestrijding is daardoor lastig: maaien of graven werkt averechts, en chemische bestrijding is niet wenselijk in een kwetsbaar watersysteem.

In ons werkgebied is momenteel één besmetting met waterwaaier bekend. Deze bevindt zich in een sloot bij Drunen. Terugdringing van deze exoot is belangrijk, omdat hij vanuit deze locatie gemakkelijk andere wateren kan besmetten met alle gevolgen van dien.

Deense inspiratie: bestrijding door duisternis

In Denemarken bleek een opvallend eenvoudige methode effectief: licht wegnemen. Zonder licht kan de plant niet overleven. Deze methode passen we nu ook toe in een sloot in Drunen.

Zo werkt het:

De sloot is over een lengte van ruim 70 meter volledig afgedekt.
Een houten constructie overspant de sloot van kant tot kant.
Daarbovenop liggen meerdere lagen zwarte folie, strak afgesloten aan de zijkanten.
Hierdoor is het helemaal donker onder de afdekking.

De afdekking ligt boven het wateroppervlak, zodat besmet water niet over het plastic stroomt en alsnog plantresten verspreidt.

Eerste resultaten veelbelovend

We hebben de constructie in de winter aangebracht. Inmiddels zijn geen planten meer zichtbaar onder het afgedekte deel. Zelfs de grote waternavel, die hier eerder veel voorkwam, is verdwenen.

Binnenkort verplaatsen we de afdekking een stukje stroomafwaarts, om ook daar de waterwaaier uit te schakelen. Tegelijk blijven we de behandelde plek actief monitoren.

Mogelijk vervolg: ook inzetbaar tegen andere exoten?

We onderzoeken of deze methode ook effectief is tegen andere invasieve planten, zoals het parelvederkruid en de grote waternavel. Als dit werkt, kunnen we deze aanpak op meerdere locaties in ons werkgebied inzetten.